Digne, attente ac devote – godnie, w skupieniu i pobożnie

Autor tekstu
Ks. Jan Uchwat
Panie, otwórz wargi moje, abym błogosławił święte imię Twoje: oczyść serce moje od wszelkiego zła i złych myśli. Oświeć mój umysł, rozpal serce tak, abym w sposób godny, w skupieniu i pobożnie modlił się i zasłużył na wysłuchanie przed Twoim Bożym Majestatem. Który żyjesz i królujesz na wieku wieków. Amen.

Panie, otwórz wargi moje, abym błogosławił święte imię Twoje: oczyść serce moje od wszelkiego zła i złych myśli. Oświeć mój umysł, rozpal serce tak, abym w sposób godny, w skupieniu i pobożnie modlił się i zasłużył na wysłuchanie przed Twoim Bożym Majestatem. Który żyjesz i królujesz na wieku wieków. Amen.

Modlitwa przed sprawowaniem liturgii:

Aperi, Domine, os meum ad benedicendum Nomen sanctum Tuum: munda quoque cor meum ab omnibus vanis, perversis et alienis cogitationibus; intellectum illumina, affectum inflamma, ut digne, attente ac devote hoc Officium recitare valeam, et exaudiri merear ante conspectum divinæ Maiestatis Tuæ. Qui vivis et regnas in saecula saeculorum. Amen.

W wolnym tłumaczeniu:

Panie, otwórz wargi moje, abym błogosławił święte imię Twoje: oczyść serce moje od wszelkiego zła i złych myśli. Oświeć mój umysł, rozpal serce tak, abym w sposób godny, w skupieniu i pobożnie modlił się i zasłużył na wysłuchanie przed Twoim Bożym Majestatem. Który żyjesz i królujesz na wieku wieków. Amen.

Sądzę, że najważniejszym kryterium odniesienia dla wszystkiego, co robimy, my księża, jest to, abyśmy się tym modlili. Szczególnie wyraźnie widać to na przykładzie liturgii, której przewodniczymy (bez względu na rodzaj nabożeństwa, a więc niezależnie od tego, czy są to tzw. sakramentalia czy liturgia par excellence, to znaczy sakramenty, a wśród nich Msza Święta). Najważniejsze jest to, abym ja, ksiądz, modlił się tym, co robię. Na proste pytanie, po co jest Msza Święta dla księdza, odpowiadam: po to, aby ksiądz się nią modlił.

Jeśli będę pilnował tego prostego kryterium, jeśli odpowiem sobie na pytanie „czym jest to dla mnie?” przed sprawowaniem mszy czy innej liturgii, to mogę być spokojny, że ta Msza Święta, ta liturgia będzie dobrze sprawowana. Cóż to jednak znaczy dobrze sprawowana?

Odpowiedź przynoszą słowa Brewiarza: „Digne, attente ac devote”, czyli „Godnie, w skupieniu i pobożnie”. Jednocześnie muszę pamiętać o psychologiczno-duchowym kryterium liturgii, o sprawach ludzkich. Sprawa jest dość prosta i ma związek z relacją do człowieka. Otóż, jeśli ja, ksiądz, lubię ludzi, dla których sprawuję liturgię i modlę  się – razem z nimi, a także dla nich – wtedy ta liturgia na pewno będzie digne attente ac devote. I wtedy przynosi mi ona radość, uświęca – mnie i wszystkich biorących w niej udział.

Lubić ludzi to bardzo konkretne i świadome postępowanie. Znacznie łatwiej się modlić księdzu, który przed wyjściem z zakrystii do sprawowania liturgii (osobiście wolę wyrażenie do modlitwy, określenie sprawowanie może przywoływać skojarzenie z urzędnikiem czy funkcjonariuszem) pomyśli o tych, z którymi i dla których będzie się modlił, wyrazi o to prośbę do Ducha Świętego i oczywiście – naprawdę chce ludzi polubić. Oprócz wcześniejszego przygotowania się i skupienia, np. przed Mszą Świętą, bardzo może w tym  pomóc to, że tuż przed celebracją ksiądz, wychodząc z zakrystii, podejdzie do ołtarza, sprawdzi Mszał lub inne księgi i przy okazji spojrzy na ludzi w kościele. Tę chwilę można wykorzystać na to, aby stworzyć przestrzeń dla relacji. Wprawdzie trudno się z kimś zaprzyjaźnić w ciągu dwóch minut, ale można chcieć polubić kogoś,tzn. wzbudzić w sobie takie pragnienie, pomodlić się w tej intencji. Jednym słowem, można spoglądając na owczarnię od razu ją polubić. Wszystko zależy od spojrzenia pasterza. Ksiądz może szukać inspiracji w spojrzeniu Jezusa, który patrząc na każdego człowieka, otwiera przestrzeń dla przyjaźni, dla relacji we wspólnocie uczniów zasiadających przy jednym stole. Otwarcie się na ludzi to pierwszy sygnał dobrego wchodzenia w przestrzeń wspólnej modlitwy. Ksiądz przecież za chwilę będzie się z nimi i za nich modlił.

Pytania pomocnicze

Co to znaczy digne?

Czy jestem w stanie łaski uświęcającej? Jeśli nie, to czy mam konkretne postanowienie, aby jak najszybciej pojednać się z Bogiem.

Czy pomodliłem się przed sprawowaniem liturgii (czy prosiłem o to Ducha Świętego).

Czy zadbałem o higienę, ubranie, wygląd zewnętrzny.

Czy wiem, co chcę powiedzieć w kazaniu (czy mogę to streścić w jednym/dwóch zdaniach).

Co to znaczy attente?

Czy mam odpowiednią wiedzę na temat liturgii, którą będę się modlił.

Czy zadbałem o chwilę skupienia przed liturgią oraz po liturgii. W przypadku Mszy Świętej – czy poświęciłem czas na przygotowanie i dziękczynienie po Mszy Świętej.

Czy jestem wypoczęty? Czy zadbałem o tzw. czas nocny, czyli o to, by o odpowiedniej porze i w skupieniu z myślą o liturgii (mszy), którą będę sprawował, położyć się spać.

Czy korzystam z technik pozwalających na skupienie: czy zmieniam formy liturgii (korzystam z tekstów do wyboru), czy dbam o postawy ciała, czy wzbudzam intencję, w której się modlę.

Co to znaczy devote?

Czy oczyszczam intencję mojej modlitwy (unikam tzw. lansowania siebie etc.).

Czy dbam o świadomość obecności Boga podczas liturgii.

Czy jestem wierny ustalonym regułom (rubrykom) wskazującym, jak powinna być sprawowana liturgia.

Czy pamiętam, że to, co święte, w sposób święty winno być traktowane (Sancta sancte tractare).

Czy wyrażam szacunek dla formy sprawowania liturgii.

Czy przejawiam troskę o estetykę przedmiotów zewnętrznych, których piękno i odświętny charakter mają zbliżać do Boga i pomagać w oddawaniu Mu chwały – czy dbam o godność, czystość szat, bielizny, naczyń liturgicznych.